Przejdź do zawartości

Joseph Haas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Joseph Haas
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1879
Maihingen

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

30 marca 1960
Monachium

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Strona internetowa

Joseph Haas (ur. 19 marca 1879 w Maihingen, zm. 30 marca 1960 w Monachium[1][2][3]) – niemiecki kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo pracował jako nauczyciel w szkołach ludowych w Augsburgu i Monachium[1]. W latach 1904–1908 studiował w Monachium i Lipsku u Maxa Regera (kompozycja), Karla Straubego (organy) i Adolfa Ruthardta (fortepian)[2]. W 1909 roku otrzymał nagrodę fundacji im. Arthura Nikischa za Sonatę op. 21[1]. Od 1911 roku wykładał w konserwatorium w Stuttgarcie[1][2][3]. Był współorganizatorem odbywającego się od 1921 roku festiwalu muzyki współczesnej w Donaueschingen[1][3]. W 1921 roku osiadł w Monachium, gdzie był profesorem kompozycji (od 1924) i dyrektorem katedry muzyki kościelnej (od 1925) w Akademie der Tonkunst[1][2]. W 1930 roku przyjęty został na członka Preußische Akademie der Künste[1]. Jako osoba głęboko religijna przeciwstawiał się narodowemu socjalizmowi[1]. Po 1945 roku zajął się odbudową monachijskiej Hochschule für Musik[1], w latach 1946–1950 był jej rektorem[2]. W 1950 roku przeszedł na emeryturę[1]. Otrzymał tytuł doktora honorisa causa Pontificium Institutum Musicae Sacrae w Rzymie (1953) i Uniwersytetu Monachijskiego (1954)[1].

Opublikował biografię Maxa Regera (Bonn 1949), ukazał się także zbiór jego artykułów i mów pt. Reden und Aufsätze (Moguncja 1964)[2]. Od 1949 roku działa Joseph-Haas-Gesellschaft, zajmujące się promocją muzyki kompozytora[1][2].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Silny wpływ na styl Haasa wywarła zaadaptowana od Maxa Regera technika kontrapunktyczna osadzona w sferze rozszerzonej tonalności oraz niemiecka muzyka ludowa[1]. W początkowym okresie swojej twórczości uprawiał małe formy w stylu późnoromantycznym, z licznymi nawiązaniami do niemieckiego folkloru[1]. W latach 20. XX wieku zwrócił się ku muzyce religijnej o charakterze użytkowym, również o silnie narodowym rysie[1]. W swojej twórczości odwoływał się do dawnych wzorców, przykładając wagę do warsztatu kompozytorskiego i zrozumiałości utworu, świadomie odrzucając współczesne eksperymenty formalne i poszukiwania dźwiękowe[1].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Das Grab im Busento (1902)
  • Ein symphonisches Idyll (1903)
  • Felice notte (1903)
  • Symphonische suite (1913)
  • Heitere Serenade (1913–1914)
  • Variationen und Rondo über ein altdeutsches Volkslied (1916–1917)
  • Variationen-Suite über ein altes Rokokothema (1924)
  • Lyrisches Intermezzo (1937)
  • Ouvertüre zu einem frohen Spiel (1943)
  • Der Tod dem Apfelbaum (1945)

Utwory kameralne

  • 2 sonaty skrzypcowe (1905)
  • 2 kwartety smyczkowe (1905, 1919)
  • Sonata skrzypcowa (1908)
  • Divertimento na skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1909)
  • Ein Kränzlein Bagatellen na obój i fortepian (1910)
  • 2 Grotesken na wiolonczelę i fortepian (1910)
  • Sonata na róg (1910)
  • Ein Sommermarchen na wiolonczelę (1910), także wersja na wiolonczelę i fortepian (1923)
  • Divertimento na 2 skrzypiec, altówkę i wiolonczelę (1911)
  • Trio kameralne na 2 skrzypiec i fortepian (1912)
  • Grillen na skrzypce i fortepian (1912)
  • Capriccio na skrzypce i fortepian (1915)
  • 2 Kirchensonaten na skrzypce i organy (1925–1926)

Utwory fortepianowe

  • Ballade (1902)
  • Bagatellen (1902–1904)
  • 5 Stücke (1904)
  • Lose Blätter (1908)
  • Frohe Launen (1909)
  • Hausmärchen (3 zeszyty; 1911, 1916, 1920)
  • Eulenspiegeleien (1912)
  • Alte unnennbare Tage (1915)
  • 3 sonaty (1918, 1923, 1923)
  • Deutsche Reigen und Romanzen (1919)
  • Schwänke und Idyllen (1921)
  • Märchentänze (1927)
  • 4 sonatiny (1943)

Utwory organowe

  • 10 preludiów chorałowych (1905)
  • 3 preludia i fugi (1906)
  • Sonata (1907)
  • 8 Charakterstücke (1907)
  • 2 suity (1908, 1909)
  • Variationen über ein Originalthema (1911)
  • Impromptu (1912)
  • Introduktion und Fuge (1912)
  • 8 preludiów (1936)

Utwory wokalne i wokalno-instrumentalne

  • Rum bidi bum! na 2 głosy dziecięce i fortepian (1911)
  • Trali Trala na chór dziecięcy lub chór i fortepian (1918)
  • Tag und Nacht na głos wysoki i orkiestrę (1921–1922)
  • Zehn Marienlieder na głosy żeńskie lub chór dziecięcy i organy (1922)
  • Deutsche Vesper na chór (1929)
  • Speyerer Domfest-Messe na chór i organy lub małą orkiestrę (1930)
  • Die heilige Elisabeth na sopran, recytatora, chór i orkiestrę (1931)
  • Christnacht na chór żeński lub dziecięcy, chór, solistów, recytatora i małą orkiestrę (1932)
  • Das Lebensbuch Gottes na chór lub chór żeński, solistów i organy lub małą orkiestrę (1934)
  • Christ-König-Mese na chór, organy i orkiestrę lub orkiestrę dętą (1935)
  • Des Lied von der Mutter na sopran, baryton, chóry i orkiestrę (1938–1939)
  • Te Deum na sopran, baryton, chór i orkiestrę (1945)
  • Totenmesse na głosy recytujące, chór i instrumenty (1945), także wersja na głosy recytujące, chóry i orkiestrę (1947)
  • Müncher Liebfrauen- Messe na chór i organy lub orkiestrę lub orkiestrę dętą (1946)
  • Das Jahr im Lied na chór, solistów, recytatora i orkiestrę (1951–1952)
  • Deutsche Weihnachtsmesse na chór i organy lub małą orkiestrę (1954)
  • Die Seligen na chór, chór dziecięcy, solistów i orkiestrę (1956)
  • Schiller-Hymne na chór, baryton i orkiestrę (1957)
  • Deutsche Kindermesse na sopran, mezzosopran i organy (1958), także wersja pt. Deutsche Chormesse na chór i organy (1965)
  • Marianische Kantate na głosy żeńskie, solistów i organy (1960)

Utwory sceniczne

  • opera Die Bergkönigin (1927)
  • opera Tobias Wunderlich (1934–1937, wyst. Kassel 1937)
  • opera komiczna Die Hochzeit des Jobs (1940–1943, wyst. Drezno 1944)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 1–2. ISBN 83-224-0453-0.
  2. a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1405–1406. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. a b c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 343. ISBN 0-674-37299-9.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]